Food opleidingen Aeres MBO Ede

Het team docenten van de opleiding Food van Aeres MBO Ede wilde de omslag maken van aanbodgestuurd onderwijs naar een meer ontwikkelingsgerichte cultuur. Geen losse kennisonderdelen meer, maar een onderwijsprogramma waarin betekenisvolle opdrachten, in samenwerking met het werkveld, centraal staan.

Door het leren binnen de school meer te verbinden met het leren buiten de school is het voor de studenten duidelijker wat de leerstof toevoegt, was de gedachte. Maar hoe pak je dat aan? Met die vraag kwamen ze bij de Leermeesters.

Met welke passie en overtuiging ben jij aan het werk? Daarover gingen we eerst in gesprek met het team. Door met elkaar te verkennen wat de teamleden drijft en waar ontwikkelingsgericht onderwijs volgens hen aan moet voldoen, kwamen de overeenkomsten bovendrijven. Op basis daarvan hebben we samen de uitgangspunten van het onderwijsontwerp vastgesteld.

De volgende stap was de samenwerking met bedrijven in de regio. Aeres MBO Ede is midden in de Foodvalley gevestigd. Tot dan toe was de samenwerking gericht op de stages van studenten. Nu wilden we echter een stap verder gaan: het werkveld betrekken bij het herontwerp van het onderwijs.

We hielpen het docententeam ook om in dialoog te gaan met het werkveld. De eerste stap was om gezamenlijk zicht te krijgen op het beroepsinhoudelijk ontwerp: wat willen we studenten zien en horen doen in de beroepspraktijk? Vervolgens zijn we samen gaan onderzoeken welke vormen van samenwerking tussen school en werkveld mogelijk en haalbaar zouden zijn, welke thema’s en onderwerpen door de opleiding heen aan bod moeten komen, en welk type opdrachten, projecten of vraagstukken hierbij zouden kunnen aansluiten.

Open voor innovatie

Docenten waren niet bang om het nieuwe ontwerp uit te gaan proberen, en bij te stellen waar nodig. Die mindset is nodig op het moment dat je wilt innoveren. Door steeds bewust de open dialoog aan te gaan met zowel het werkveld als de studenten groeide de uitwerking van het concept.

Al doende ontstond de behoefte om ook de formatieve toetsing aan te passen aan de nieuwe manier van werken. Uitgangspunten daarbij waren het uitlokken van actief leergedrag en het werkelijk eigen maken van kennis, vaardigheden en (beroeps)houding bij studenten. Via verschillende inspiratiesessies zijn we gaan onderzoeken hoe dit er uit zou kunnen zien.

Ook bij dit proces is het docententeam als het ware in het diepe gesprongen; het nieuwe systeem is gaan draaien, terwijl nog niet zeker was of alles zou werken zoals bedacht. Door de studenten, als gebruiker van dit systeem, actief te betrekken bij het evalueren en het meedenken over aanpassingen, konden we het ontwerp verder perfectioneren.

De bedrijven van de eerste groep studenten die via het nieuwe concept opgeleid werden hebben een actieve rol gespeeld bij het ontwerp van het onderwijs. Door een deel van het aanbodgestuurde programma los te durven laten en actief gebruik te maken van de context van het werk waarin de studenten actief zijn, ontdekten de docenten dat ze studenten vaardigheden aanleerden om zichzelf echt te verdiepen in een onderwerp. Vaardigheden die ze ook kunnen toepassen om andere onderwerpen onder de knie te krijgen.

De coronapandemie bracht ook voor deze opleiding uitdagingen met zich mee, maar doordat de blik van docenten al meer naar buiten gericht was geraakt, bleek het makkelijker om ook in deze periode kansen te zien in het betekenisvol maken van het onderwijs. Zo werd de omgeving thuis optimaal benut (denk aan het onderzoeken van de eigen voorraadkast) en bleef er ook online contact met het werkveld.

IJkpunt

De werksessies waarmee we waren gestart waren ook later in het traject heel waardevol. We konden steeds terug naar het ‘waarom’ van het onderwijsconcept en de keuze voor ontwikkelingsgericht werken. Bij personele wisselingen of nieuwe inzichten heeft Aeres MBO Ede als het ware een ijkpunt van waaruit gewerkt en ontwikkeld wordt.

Het onderwijsconcept zoals bedacht voor de FOOD-opleidingen is uitgebreid naar andere opleidingen op deze locatie. Realistische opdrachten die in samenwerking met het werkveld zijn bedacht, vormen nu ook de basis van het onderwijsontwerp van de nieuwe opleidingen Voeding- en Leefstijladviseur en Adviseur Duurzame Leefomgeving.