Leerwerkbedrijven ROC Nijmegen

Sinds 2013 werkt de directie Economie van ROC Nijmegen aan de ontwikkeling van leeromgevingen waarin het leren in een schoolse omgeving en het leren in de praktijk met elkaar zijn verbonden (hybride leeromgevingen). Dit heeft de afgelopen jaren geresulteerd in een aantal mooie interne leerwerkbedrijven waarin tegelijkertijd wordt gewerkt en geleerd.

De aanleiding voor deze ontwikkeling was destijds de uitdaging om aan te sluiten bij het werkveld voor de opleiding Facilitaire Dienstverlening (FD). De diversiteit van dit werkveld vraagt om meerdere praktijken waar studenten kunnen leren. Er waren binnen ROC Nijmegen een wasserij en een horeca-leerwerkbedrijf, waar de studenten werkten en leerden; de studenten hadden hier echter vooral het gevoel dat ze aan het werken waren en niet aan het leren. Zo raakten de Leermeesters betrokken bij de ontwikkeling.

In drie jaar tijd zijn met het team FD vijf interne leerwerkbedrijven opgezet: het Café, de Eethoek, het Servicebedrijf van Operations (facilitair bedrijf van het ROC), de Wasserij en het Evenementenbureau. De studenten FD werken en leren ieder jaar een groot deel van hun week in de leerwerkbedrijven, dit is helemaal geïntegreerd in hun curriculum.

Zichtbaar

De leerwerkbedrijven werden door de ontwikkeling bij Facilitair én doordat zij zich grotendeels bevinden in de centrale ruimte van het ROC-gebouw, heel zichtbaar voor iedereen. Dat maakte meerdere opleidingsteams enthousiast om ook aan de slag te gaan met leerwerkbedrijven. De Leermeesters werd opnieuw erbij gehaald om te helpen om deze manier van kijken naar onderwijs (school en werk verbinden, theorie en praktijk verbinden), breder te delen binnen ROC Nijmegen.

Draagvlak vergroten

ROC Nijmegen koos voor de olievlekbenadering. Samen met de interne kwartiermaker Leerbedrijven organiseerde de Leermeesters een reeks informatiebijeenkomsten. In 1,5 uur tijd deelden we de visie achter de leerwerkbedrijven (het gedachtegoed van het ontwerpen van beroepsgerichte leeromgevingen). Zo wilden we deze kennis verder verspreiden, teams enthousiast maken en het draagvlak vergroten.

Teams die naar aanleiding van de ontmoetingen interesse hadden, konden een diagnose van hun eigen leeromgeving laten maken. Dat leverde weer tal van nieuwe ideeën op.

Inmiddels werken de toerisme-opleidingen met een Reisbureau, de retail-opleidingen beheren zelf de Winkel (een supermarkt in het gebouw) en meerdere opleidingen werken samen in de Kantine, die sinds 2021 geheel in beheer is van het onderwijs in plaats van een externe cateraar.

De goede weg

In de loop der tijd heeft de Leermeesters voor 12 opleidingsteams een diagnose gemaakt op basis van het gedachtegoed. Sommige teams hebben op basis hiervan hun opleiding herontworpen (bijvoorbeeld de teams Sport & bewegen, Dienstverlening, Pedagogisch werk en Marketing & Communicatie), anderen zagen het als een bevestiging dat ze zelf al op ‘de goede weg’ waren.

De ontwikkelingen pasten in de doelen van de Kwaliteitsagenda 2019 – 2022, waar flexibele en uitdagende onderwijsconcepten mede in ontwikkeling gebracht werden. De Leermeesters is vanaf 2020 begonnen met het delen van haar ervaringen en kennis met de onderwijskundigen van het ROC, zodat zij de begeleiding en ontwikkeling van teams verder over konden gaan nemen. Dat past in onze werkwijze: we gaan weg als je het zelf kunt.

Toekomst

ROC Nijmegen ziet de werkende kracht van de interne leerwerkbedrijven en wil dit ook verder versterken. In het najaar van 2022 hebben twee interne professionals een onderzoek gedaan naar de kansen en mogelijkheden om de leerwerkbedrijven meer aan elkaar te verbinden middels een coöperatie, zodat de leermogelijkheden voor studenten rijker worden.

Uit dit onderzoek bleek dat er inhoudelijk veel overeenkomsten zijn tussen wat de studenten kunnen leren in de leerwerkbedrijven. Maar dat op het gebied van bedrijfsvoering, samenwerking en onderwijsinhoud op verschillende manieren wordt gewerkt. De ontwikkeling naar een coöperatie van leerbedrijven wordt in het schooljaar 2023/2024 ondersteund door de Leermeesters. Een mooie diepe innovatie van het krachtige praktijkonderwijs dat in ROC Nijmegen al ontwikkeld is.