Pedagogisch werk ROC Nijmegen

Soms zit de toegevoegde waarde van de Leermeesters niet alleen in het opzetten van een opleiding of een leeromgeving, maar ook in het op een goede manier verbinden van bestaande ideeën en initiatieven. Zo was het team Pedagogisch Werk (PW) van ROC Nijmegen bijvoorbeeld al bezig met vernieuwen van hun onderwijsconcept.

De vernieuwing werd duidelijk zichtbaar in de fysieke onderwijsomgeving. Daar waar het gebouw zich voorheen kenmerkte door gangen met daaraan klaslokalen, koos PW voor grote ruimtes zonder tussenmuren, de zogenaamde leerpleinen. Op het leerplein ontmoeten meerdere ‘klassen’ elkaar en volgen zij onderwijs onder begeleiding van zogenaamde leercoaches.

Ook had het team een duidelijke onderwijsvisie ontwikkeld. Ze wilden hun opleiding verder bouwen vanuit een stevig fundament. En dan wel op zo’n manier dat het recht doet aan de individuele behoeften van studenten. Een mooie ambitie!

Beweging

Om naar meer vraaggestuurd en gepersonaliseerd onderwijs te bewegen, is het team op zoek gegaan naar nieuwe manieren om het onderwijs vorm te geven. Belangrijkste doel: meer eigenaarschap creëren bij de student en beter aansluiten bij de beroepspraktijk. Met zo’n 800 studenten, verspreid over 2 locaties, en een team van ongeveer 80 collega’s in het dynamische werkveld van de kinderopvang en het onderwijs is dat een pittige transitie.

Als onderdeel van de transitie hebben wij het beroepsgerichte perspectief ingebracht. We onderzochten samen over welk(e) beroep(en) we het nu precies hebben en hoe het werk in dit beroep eruitziet. Hieruit volgt dan de vraag ‘hoe groei je in dit beroep?’ voort. Door stil te staan bij hoe iemand groeit in zijn beroep, kom je tot een logische indeling, de beroepslogica. Vanuit deze beroepslogica kun je de leeromgeving stap voor stap gaan ontwerpen.

Gedurende het ontwerpproces hebben we steeds de verbinding gelegd met de eigen visie van het team. Dit team heeft veel verstand van leren en ontwikkelen – dit is immers ook de kern van het beroep waarvoor zij studenten opleiden. Maar hoe zat het met de beroepskant in de opleiding? Hoe zat het met de samenhang met het leren op de leerpleinen? We werkten samen aan de juiste balans tussen gepersonaliseerd onderwijs en beroepsgericht onderwijs.

Beroepsframe

We zien in ons werk regelmatig dat beroepsgericht opleiden vooral wordt geassocieerd met kwalificeren en vaardigheden beheersen. Maar om in een beroep te groeien moet je ook kijken naar hoe iemand zich kan ontwikkelen als mens. Gelukkig zien opleidingen ook steeds vaker het belang van het bieden van een beroepsframe voor het socialiseren en persoonsvorming.

Wat wij hier toevoegen is het beroepsgericht denken. Waar vraagt het werkveld, het beroep, en in de bredere context, de maatschappij om? Hoe verbind je dat aan de persoonlijke ontwikkeling van de student? En hoe geef je dat een plek in de opleiding?

Uiteindelijk bouwden we in enkele jaren samen aan een rijk ontwerp waarin leren en werken binnen en buiten de school zijn verweven, met de beroepspraktijk als uitgangspunt. Een beroepsgerichte omgeving waar studenten steeds meer op hun eigen manier doorheen  bewegen, ontmoetingen aangaan en nieuwe ervaringen opdoen. Zo kunnen ze zichzelf ontdekken als professional én als mens.

We spreken bewust over studenten die steeds meer op hun eigen manier leren. Immers een flexibele onderwijsomgeving bouw je niet vandaag op morgen: Dit vraagt veel van de docent, maar ook van de student en het hele systeem er omheen.

De kunst is wat ons betreft het stapsgewijs aan te pakken en steeds weer een andere invalshoek te kiezen. Zo kijken wij afwisselend naar (beroeps)inhoud, ruimte, tijd, instrumenten en rollen in het team. Waarbij we net als bij het verwisselen van een autoband, niet eerst één moer helemaal aandraaien en dan pas de rest. Maar steeds ieder moertje een beetje aandraaien, waardoor de verbinding stevig wordt en het wiel in balans blijft.

Beroepstaken als uitgangspunt

Gedurende dit proces zijn allerlei initiatieven op gang gekomen, denk aan het versterken van de aanpak op de leerpleinen of het aanpassen van leermiddelen voor studenten. We namen de begeleiding van de student en rollen in het team onder de loep en kozen de beroepstaken steeds als uitgangspunt.

Door de vernieuwing stapsgewijs te doen en de tijd te nemen, krijg je meer mensen mee. Door het onderwijskundige verhaal samen te ontwerpen, levert iedereen een bijdrage. Het team van PW is in een voortdurende ontwikkeling, zij zijn zich bewust van een ontwerpende aanpak bij vernieuwingen en passen dat nu uit zichzelf toe. Een mooie opbrengst!